TÜİK’ten istatistik güvenliği iddialarına ilişkin açıklama

TÜİK’ten yapılan açıklamada “Son günlerde Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) enflasyon, istihdam, büyüme gibi alanlarda yayımladığı temel ekonomik göstergelerin şüpheli ve tartışmalı olduğu yönünde yer alan iddialar ortaya atılmaktadır. Ayrıca DİSK tarafından açılan bir dava işaret edilerek “TÜİK’e açtığımız davayı kazandık” şeklinde haberler yapılmaktadır. Bu iddialara cevaben Kurumumuzca aşağıda yer alan açıklamaların yapılması gerekli görülmüştür.” denildi.

TÜİK’in açıklaması şöyle;

“TÜİK, bu iddialara cevaben Kurum tarafından aşağıda yer alan açıklamaların yapılmasının gerekli görüldüğünü belirtti.

TÜİK, uluslararası standartlara uygun, güvenilirlik, tutarlılık, tarafsızlık, istatistiki gizlilik, güncellik, şeffaflık, bilimsellik ve karşılaştırılabilirlik ilkeleri doğrultusunda istatistikler üretmekte ve yayımlamaktadır. TÜİK, istatistik üretim ve yayımlama süreçlerinde, ulusal ve uluslararası kullanıcıların ihtiyaç ve önceliklerini dikkate alan Avrupa İstatistikleri Uygulama Esasları (CoP)’na bağlı kalmakta ve tüm süreçler için Jenerik İstatistiksel İş Süreçleri Modeline uygun olarak bilimsel ve uluslararası standartlara uygun olarak izleme, inceleme, değerlendirme ve kontrol çalışmaları yapmaktadır.

Söz konusu çalışmaları esas alarak sosyal ve ekonomik istatistikleri üreten ve yayımlayan TÜİK; ekonomik, sosyal, çevresel ve toplumsal yapının genel görünümünün ortaya konulmasında etkin rol oynayan bir kurum olarak uzun yıllar sonucunda oluşmuş bilgi birikiminin aktarılması ve üretim süreçlerinde uluslararası standartların uygulanması amacıyla uluslararası alanda da işbirliğine açık bir politika izlemektedir.

TÜİK tarafından yürütülen istatistiki araştırmalara ilişkin yöntemler, uzun yıllardır uygulanan bu uluslararası işbirliği faaliyetleri doğrultusunda, Eurostat yönetmelikleri/el kitapları ve/veya diğer uluslararası kuruluşların rehber dokümanları, Avrupa Birliği (AB) regülasyonları, AB İstatistik Mevzuatı dikkate alınarak belirlenmektedir. Ayrıca, AB Projeleri vasıtasıyla çalışmalar kapsamında yurtdışı ve yurtiçi uzmanlarla işbirliği yürütülmekte ve çalışma ziyaretleri gerçekleştirilmektedir. Böylece, diğer ülke uygulamaları da incelenerek kullanılacak yöntemler ile ilgili detaylı bilgiler toplanmakta ve tüm bu bilgiler ışığında uluslararası standartlara uygun yöntemler çalışmalara entegre edilerek uygulanmaktadır.

Bunun yanı sıra, TÜİK tarafından üretilen istatistikler Eurostat tarafından da denetlenmekte olup Birleşmiş Milletler, IMF, OECD, ILO vb. birçok kuruluş ile de işbirliği içerisinde çalışılmaktadır. Resmi istatistik kapsamında üretilen ülkemize ilişkin göstergeler uluslararası birçok kuruluş tarafından sadece veri anlamında değil veri kalitesi anlamında da takip edilmektedir.

Dolayısıyla, TÜİK’in ürettiği istatistiklerin kalitesi konusunda uluslararası kurumlarda da herhangi bir şüphe söz konusu değildir. Diğer taraftan; “TÜİK’e Açtığımız Davayı Kazandık” konulu haberlere ilişkin olarak yayımlanan 26.04.2023 tarihli kamuoyu duyurumuzda ayrıntılı olarak belirtildiği üzere, (https://www.tuik.gov.tr/indir/duyuru/kamuoyu-duyuru-11.pdf) bu konuda, TÜİK’e karşı açılmış bir dava bulunmamakta olup Kurumumuz bahsi geçen davada taraf değildir ve ilerleyen günlerde Kurumumuza intikal eden bir yargı kararı olması durumunda, kararın içeriğinde yer alan bilgiler doğrultusunda hukuken gerekli olan adımların atılacağı açıktır.

Ayrıca; TÜİK 2023 yılı itibarıyla her ay Türkiye’nin 81 ilinden 228 ilçesinden, 27.411 iş yeri, 5.246 konuttan (kira) 404 madde 895 madde çeşidi için yaklaşık 564.710 fiyat derlemektedir. Türkiye genelinde yaygın organizasyon yapısı, teknik imkânları, bütçesi, personeliyle TÜİK’in ürettiği resmi istatistiklerin, masa başında ve birkaç kişilik bir ekiple hiçbir uluslararası akreditasyonu olmayan gruplar tarafından gerçekçi bir şekilde hesaplanmasının mümkün olmadığı bilinmelidir.

Açıklanan tüm bu hususlardan da anlaşılacağı üzere; ulusal ve uluslararası sosyal ve ekonomik gelişme hedeflerinin belirlenmesinde ve bu hedeflerin başarısının ölçülmesinde kullanılmak üzere uluslararası norm ve standartlarda karşılaştırılabilir istatistik üreten TÜİK, yürüttüğü tüm süreçlerde dünyada en şeffaf kurumlar arasında yer almaktadır.”