AB ile bir Hint-Pasifik ülkesi arasında türünün ilk örneği olan bu ortaklık, Çin, Kuzey Kore ve Rusya’ya ilişkin endişelerin arttığı bir döneme denk geliyor.
Japonya ve Avrupa Birliği (AB) arasında Cuma günü, Çin, Kuzey Kore ve Rusya’nın Hint-Pasifik bölgesindeki son askeri faaliyetleri nedeniyle artan gerilimin ortasında, daha fazla ortak tatbikat ve savunma sanayi işbirliğini içerecek kapsamlı bir güvenlik ortaklığı duyuruldu.
AB Dış Politika Şefi Josep Borrell, Güney Kore’yi de kapsayan Doğu Asya turu kapsamında Tokyo’da Japonya Dışişleri Bakanı Takeshi Iwaya ile bir araya gelerek stratejik bir diyalog gerçekleştirdi.
Japonya ile imzalanan anlaşma AB’nin bir Hint-Pasifik ülkesiyle imzaladığı ilk güvenlik ortaklığı olup Çin ve Rusya’nın ortak askeri tatbikatları arttırması ve Kuzey Kore’nin Rusya’ya asker göndermesi nedeniyle bloğun bölgede artan angajmanını yansıtmakta.
Borrell anlaşmanın “her iki bölgedeki durum göz önüne alındığında tarihi ve çok yerinde bir adım” olduğunu söyledi.
Cuma günü Tokyo’da, “Çok tehlikeli bir dünyada yaşıyoruz. Rekabetlerin, afetlerin ve savaş tehditlerinin arttığı bir dünyada yaşıyoruz. Ve bu zorlu dünyanın tek bir panzehiri var, o da dostlar arasındaki ortaklıklar” dedi.
Anlaşma, Kuzey Kore’nin yeni bir kıtalararası balistik füze (ICBM) denemesi yaptığını açıklamasından bir gün sonra imzalandı. Devlet medyasına göre, füze geçmişte test edilenlerden daha yüksekte ve daha uzun süreyle uçtu.
Borrell ve Iwaya, Rusya’nın Kuzey Kore ile derinleşen askeri işbirliği, Rusya’ya asker göndermesi ve iki ülke arasındaki silah transferleri konusunda “ciddi endişeleri” paylaştıklarını ifade ettiler. İki yetkili Ukrayna’yı destekleme kararlılıklarını yineledi ve Rusya’nın devam eden saldırganlığını kınadı.
Iwaya, Borrell ile görüşmesinden önce yaptığı açıklamada Hint-Pasifik bölgesinin güvenliğinin “Avrupa ve Atlantik’ten ayrılamaz” olduğunu söyledi.
Ortaklık kapsamında Japonya ve AB, Avrupa ve Hint-Pasifik bölgesinin “birbirine son derece bağlı ve bağımlı” olduğunu belirterek düzenli çalışma düzeyinde güvenlik, savunma diyaloğu ve diğer ülkeleri de kapsayacak ortak deniz tatbikatları yapma konusunda anlaştı.
Taraflar ayrıca, siber güvenlik ve uzay savunması konularında iş birliği yapacaklarını, olası bir istihbarat paylaşımı anlaşmasını değerlendireceklerini, savunma sanayi bilgi alışverişini teşvik edeceklerini ve nükleer silahsızlanma çabalarında birlikte çalışacaklarını belirttiler.
2022’de kabul edilen yeni güvenlik stratejisinin bir parçası olarak Japonya, anlaşmalı tek müttefiki olan ABD ve Avustralya, İngiltere ve bir dizi Avrupa, Hint-Pasifik ülkesi de dahil olmak üzere diğer ortaklarıyla kurduğu ittifak aracılığıyla askeri yapılanmasını hızlandırıyor.
Gönüllü silah ihracatı yasağını önemli ölçüde hafifleten Tokyo, savunma sanayisini genişletmek ve küresel çapta daha büyük bir rol oynamak istiyor ve İngiltere, İtalya ile ortaklaşa yeni nesil bir savaş uçağı geliştiriyor.
Japonya, kısmen Tayvan üzerinde daha fazla askeri baskı kuran ve giderek daha iddialı hale gelen Çin’i caydırmak için, savunma harcamalarını 2027 yılına kadar NATO standardı olan gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYH) yüzde 2’sine yükseltme kararı aldı. Pekin, kendi kendini yöneten demokratik adayı, gerekirse güç kullanarak anakara ile yeniden birleştirilmesi gereken topraklarının bir parçası olarak görüyor.
Çin geçtiğimiz ay Avrupa Parlamentosu’nu, Pekin’i Tayvan üzerindeki toprak iddialarını haklı çıkarmak için “tarihi ve uluslararası kuralları çarpıtma girişimleri” nedeniyle kınayan sembolik ama güçlü ifadeler içeren bir kararı kabul ettiği için eleştirdi.
